Hoogeveen

Tekst: Jeroen Pomper, voorzitter SP-afdeling Hoogeveen.

Spanning: Het Rijke Rooie leven - deel 74

Snoeiharde gitaren, een ronkende bas, oorverdovende drums en ijzige vocalen, dat kan alleen maar metal zijn. Een muziekstijl die zich niet bepaald in een hokje laat drukken. Voor de leek is het allemaal één pot nat, maar de kenner weet dat de diversiteit ontzettend groot is. Diversiteit in stijl, maar ook in wat de bands met hun teksten uitdragen. Zo zijn er metalbands die teksten schrijven over onderwerpen als de dood, het kwaad, het occulte. Veelal duistere inspiratie lijkt het. Vaak is het slechts provocatie, hoewel er genoeg bands zijn die daadwerkelijk de duivel vereren. Er zijn ook metalbands die teksten schrijven over maatschappelijke en sociale problemen. Deze bands variëren van extreemrechts tot extreemlinks. Een van de bands die zich tot het linkerrijtje mag beschouwen is het Britse Napalm Death.

De teksten van Napalm Death hebben, net als die van de meeste grindcorebands, een boodschap. Ze vertellen vaak over de ongelijkheden in onze maatschappij, over rassenproblemen en de voortdurende sociale onrust.

"Natuurlijk zijn er veel meer bands die politieke teksten schrijven, maar binnen de metalscene lijken de verschillen heel erg groot. Van links tot rechts, tot in het extreme, metalbands nemen geen blad voor de mond en vertellen precies wat ze vinden dat er mis is met deze wereld. Maar hierin hebben ze ook iets gemeen met elkaar: ze zoeken de extremen op door middel van provocatie. Want een liedtekst is doorgaans niet erg lang van stof, maar moet wel prikkelen tot verdere verdieping. Daarom wordt de boodschap kort maar krachtig neergezet. Van literaire hoogstandjes tot simpele oneliners, binnen de metal kom je alle varianten tegen. Zo zijn er bands die flink tegen religie aanschoppen. Was het vroeger voornamelijk het christendom waar de bands tegen ten strijde trokken, tegenwoordig verschuift dat naar andere religies, met name de islam. Grenzen worden op deze manier verlegd, maar de kern blijft eigenlijk hetzelfde. Napalm Death is ook een band die grenzen verlegt. Zanger Mark ‘Barney’ Greenway is een intellectueel die in een metalband speelt. Om beter in beeld te krijgen hoe Napalm Death tegen de wereld aankijkt, heeft ‘Barney’ een tiental vragen beantwoord."

Photo by Claire Whelpton

‘Laat je niet door een kuddegeest leiden’

Wat voor thema’s gebruik je in je teksten?

‘We proberen met een brede blik naar de wereld te kijken, van sociale tegenstellingen tot persoonlijke gevoelens en het aanvallen van conventies. We maken ons zorgen over rassenconflicten en gettovorming, maar ook over hoe de ‘moraal’ ons beperkt en rechtlijnig maakt. Waar ik bang voor ben, is dat mensen vergeten hoe apart en kleurrijk ze kunnen zijn. Ik vrees dat mensen wat dat betreft hun vrijheid kwijtraken en zich laten leiden door een kuddegeest.’

Wat wil je met je teksten de fans vertellen?

‘Ik wil mijn gedachten in ieder geval niet aan ze opleggen; ik wil alleen wat mogelijkheden laten zien en hopelijk willen ze daarover nadenken. Ik denk vooral dat mensen zelf verantwoordelijk zijn voor het wegwuiven van de populistische afleidingsmanoeuvres. Ze zijn er zelf verantwoordelijk voor na te denken over dingen die de rechtse media en de regering ze vertellen. Ik zie graag dat mensen zelf handelen.’

Denk je dat je fans naar je teksten luisteren?

‘Dat weet ik heel erg zeker. Natuurlijk neemt niet iedereen de teksten in zich op; een aantal gaat het meer om de muziek. Daar heb ik geen enkel probleem mee. Maar in het algemeen leveren meer mensen wel dan niet commentaar op onze teksten en laten veel fans zich inspireren door wat we zeggen.’

Hoe denk je over het neoliberalisme in veel landen?

‘Het is al heel vaak gezegd, maar ik vind het echt belachelijk dat degenen die de crisis niet hebben veroorzaakt toch worden gestraft. Maar het belangrijkste vind ik dat er een verenigd wereldwijd antwoord komt en niet alleen maar het getreuzel van landelijke politici die bang zijn om de ondernemers voor het hoofd te stoten. Als speculanten met hun optreden onze publieke sector hebben benadeeld dan moeten ze gedwongen worden forse bijdragen te betalen aan de publieke zaak. Natuurlijk zonder dat ze daar eigenaar van worden. En dan heb ik het nog niet eens over de aanpak van belastingontduiking en het verplaatsen van bedrijfsonderdelen naar het buitenland. Dat is denk ik een goede oplossing binnen de grenzen van het bestaande, vaak kloterige systeem waarin we leven.’

Heeft het socialisme goede antwoorden op de problemen?

‘Als links georiënteerd persoon denk ik dat dat in principe zo is. Maar, en daarin verschil ik van alle politici, ik vind dat socialistische regeringen er geen goed aan doen om – net als andere regeringen – zaken voor de bevolking verborgen te houden zoals andere regeringen ook doen. De stemming is momenteel niet in het voordeel van hen die verborgen willen houden wat er gebeurt met publiek bezit. Een verstandige socialistische partij zal daarom alles in het openbaar doen. Publieke diensten, om maar iets te noemen, zouden niet moeten functioneren als winstgevende bedrijven. Zaken als onze gezondheidstoestand moeten niet winstgevend zijn. Ik ben en was altijd voor een algehele nationalisatie of her-nationalisatie van de publieke sector.’

Hoe denk je over de huidige muziekindustrie?

‘Als band hebben we ons altijd redelijk kunnen bedruipen. Dus als ik eerlijk ben dan raakt het meeste wat in die industrie omgaat ons nauwelijks. Door in de muziek te werken heb ik veel vrienden gemaakt, maar net als in veel andere sectoren bestaat er veel duidelijk misbruik waar ik niets mee te maken wil hebben. Ik was eerlijk gezegd nooit erg enthousiast over de grote labels, hun monopolies en hun verdere manier van handelen.’

Wat vind je van oorlog?

‘Een zinloze en intrieste menselijke trek, waarvan ik zou willen dat we er al lang overheen gegroeid waren. Er is een voortdurende cyclus van aanval en vergelding in de menselijke geest, of het nou een overheidsleger is of een ideologisch gedreven macht. Ik ben echt tegen ieder geweld. Iedereen moet leren om de tijd te nemen en problemen op te lossen zonder de anderen tekort te doen. We zullen anders nooit menselijker worden en degenen die geen conflicten willen zullen anders de dupe blijven.’

Wat vind je ervan dat mensen muziek downloaden?

‘Dat vond ik in vele opzichten een revolutie. Het brak het monopolie van de grote platenmaatschappijen en dat was goed. Napalm Death is geen grote band. We moeten het vooral hebben van de verkoop als een album net uit is; niet om winst te maken maar om onze activiteiten mogelijk te maken. Dus als mensen zonder te betalen downloaden bij het uitbrengen van een album, dan raakt dat ons. Maar als een album al een tijdje uit is, dan is downloaden oké als het onze muziek op plaatsen brengt waar ze anders niet te krijgen zou zijn. Ik bedoel, ik ga iemand met weinig geld echt niet zeggen dat hij onze muziek niet mag hebben. Dat zou kortzichtig, stom en harteloos zijn.’

Geeft een grote Europese superstaat hoop voor de toekomst?

‘Ja, zolang deze strikt zou functioneren op basis van menselijkheid en vreedzame eenheid. Ik geloof dat er nu wel een paar mensen met die ambitie in ‘Europa’ zijn, maar het is zo’n reusachtige organisatie dat je er van buitenaf bijna niet in kunt doordringen. Er schijnt een hoop corruptie te bestaan, met de lobby’s van banken en grote bedrijven die hun eigen plannen proberen door te drukken. Daar moet een eind aan komen. Ik zou graag zien dat de Europese superstaat afrekent met de hebzucht van bedrijven en het überkapitalisme; dat zou geloofwaardiger zijn. Maar menselijk gesproken voel ik me één met de Fransen, Duitsers, Roemenen, Bulgaren, Spanjaarden et cetera. Natuurlijk. De paranoia die in Engeland bestaat vind ik belachelijk, het reflexmatige sentiment van “wij zijn Brits en niet Europees” dat je daar wel hebt.’

Is een van jullie politiek actief?

‘Als je dat politiek kunt noemen, ik ben kaderlid van een vakbond, de Bond van Muzikanten, dus ik ben actief in de arbeidersbeweging. Ik geloof sterk in de noodzaak dat er vakbonden zijn om de zwakken op het werk te beschermen. Ondanks dat we het heel druk hebben met de band probeer ik me ook bezig te houden met mensenrechten, dierenrechten en nog zo wat dingen. Op dit moment is het heel belangrijk het recht te beschermen van vrouwen om een abortus te nemen. Dat is een mensenrecht dat voort-
durend wordt bedreigd door fanatici. Ik wil hier in ieder geval de naam noemen van Women on Waves, de Nederlandse organisatie voor het voorkomen van ongewenste zwangerschappen en onveilige abortus. Ik vind dat die fantastisch werk doet.’