Hoogeveen

Nog nooit was er zoveel over de begroting te zeggen als dit jaar. Maar juist nu heeft het presidium ons maximaal tien minuten spreektijd opgelegd. Gelukkig heeft de inspraak op een ander moment plaats gevonden en hebben wij zo'n zeven uur om dit belangrijke stuk te behandelen. Me dunkt dat we dan geen belangrijke zaken hoeven laten liggen.

Het college vindt het vooral belangrijk om van ons te vernemen of we hun keuze om te komen naar een nieuw evenwicht onderschrijven. De maatschappelijke doelen waar het college voor kiest zijn andere dan die welke de SP belangrijk vindt. De historie wijst uit dat noch college, nog gemeenteraad, noch ambtenaren in staat zijn gebleken te voorspellen wat het maatschappelijk effect van investeringen zal zijn. Toch meent het college zijn eigen visie als feiten neer te kunnen leggen. Bovendien vindt zij dat huidige democratische structuren moeten worden doorbroken. Het college meent door e-democratie rechtstreeks de bevolking te kunnen vertegenwoordigen. Gezien de vele reacties op de begroting kunnen we ons afvragen of dat wel zo is.

Waar het college meent dat activiteiten belangrijker zijn dan stenen, worden in het stadscentrum en in het Bentinckspark stenen gestapeld waar de bevolking niets van begrijpt. Om dat te kunnen financieren moeten buurt- en dorpshuizen verdwijnen.

Welke buurthuizen moeten sluiten, daar mag de raad niet eens een mening over geven. Gaat de democratie vorm krijgen door acties van de bewoners? Natuurlijk zal de SP de burgers bijstaan in hun acties, daar kunt u gerust op zijn. Maar liever hebben we dat acties niet nodig zijn!

De H van Hoogeveen wilde dat Hoogeveen een groot sportpark kreeg. Een investering van 100 miljoen. In die tijd dacht men dat het geld niet op kon. Inmiddels weten we beter en is er geschrapt in de plannen. Maar het college wil de droom niet helemaal loslaten.

De H van Hoogeveen wil nog steeds mooie topsporthallen in het Bentinckspark. Dat leidt er toe dat er lestijd van scholen verloren gaat omdat kinderen ver moeten reizen naar hun gymzaal. Bovendien leidt het tot risico's voor de kinderen in het verkeer. Zitten scholen te wachten op een topsporthal of willen zij hun kinderen gewoon gymles kunnen geven in een basisvoorziening vlakbij? Welk maatschappelijk doel is gediend met het creëren van overcapaciteit op één plek?

In het Bentinckspark werd ook een overcapaciteit aan voetbalvelden gelegd. Daarom heeft De Weide een probleem en zouden velden in dorpen moeten verdwijnen. Betekent het dat kinderen uit Tiendeveen naar Elim moeten om te voetballen?

Het college schrijft sport erg belangrijk te vinden voor alle inwoners. Dat zijn de woorden. Zoals het er nu uitziet worden de contributies enorm verhoogd en verdwijnen sportvelden en speeltuinen in de buurt. We hoeven voetbal niet te vergelijken met paardrijden. Iedere kind in een volkswijk weet dat dat soort sporten alleen is weggelegd voor rijke kinderen. Maar moet het zo zijn dat sporten überhaupt te duur wordt voor kinderen van arbeiders of werklozen? Gaat de raad daarmee akkoord? We vinden het best logisch dat verenigingen zelf hun schoonmaakkosten en energielasten betalen. Maar halverwege de spelregels veranderen, dat kan niet.

De SP vraagt het college nog eens goed te kijken naar de consequenties van hun plannen. Er is geen haast bij het doen van grote investeringen. Als we het hebben over de scholen in Wolfsbos bijvoorbeeld is het grootste probleem dat zij hebben dat ze ontzettend veel geld kwijt zijn aan verwarmingskosten. Beide scholen ieder jaar tienduizend euro energiesubsidie geven lost een heleboel op. Als we nu pas op de plaats maken met de investeringen, krijgen we ruimte op de begroting. Bovendien kunnen we de gevolgen van actuele ontwikkelingen meenemen in de plannen. Een niet te onderschatten effect is bijvoorbeeld dat nieuwe schoolgebouwen minder meters lokaalruimte krijgen. De oude gebouwen zijn beter geschikt voor de groter wordende klassen die onze regering wil. Wellicht dat over enkele jaren de meters lokaalruimte beter zijn afgestemd op de grootte van de klassen.

In ons waterrijke Nederland is leren zwemmen iets dat we belangrijk vinden. Van levensbelang zelfs. Wellicht kan de gemeente eens bekijken hoe het zwemonderwijs in De Wolden geregeld is.

Het college wil in de woningbouw vraaggericht werken en meer intrinsieke betrokkenheid van de bewoners. Het probleem is echter niet dat bewoners niet betrokken zijn, maar dat de gemeente haar eigen plan trekt. De schreeuw om betaalbare woningen wordt niet gehoord. De SP denkt dat het verdienmodel op de woningbouw moet worden losgelaten. Denk aan erfpacht of andere goedkope oplossingen zodat weer betaalbaar gebouwd kan worden. Dán kunnen er weer woningen gebouwd worden in Hoogeveen.

De fracties zijn het er over eens. Onze beiaard blijft bestaan, gelukkig. Maar er moet nog drieeneenhalve ton bezuinigd worden op cultuur. Vijf heel verschillende spelers moesten daar samen een besluit over nemen. Uren aan overleg zijn geïnvesteerd. Een uitgebreid rapport geschreven met als uitkomst dat ze er niet uitkomen. Maar ook hier wordt weer niet geluisterd. Nóg moet de sector er zelf uitkomen. Hoe werkt dat dan? Als de wethouder betrokken is bij de Tamboer en een hoge ambtenaar bij het museum?

De politiek zal een besluit moeten nemen. En niet een besluit achter gesloten deuren, zoals met het Podium leek te gebeuren, maar een besluit in alle openheid. De SP durft daar best stelling in te nemen.

Het Podium vervult een belangrijke functie. Niet schrappen dus. Eventueel wellicht de vrijwilligers meer taken laten overnemen van bepaalde beroepskrachten. Scala? Als we willen dat onze inwoners zich met cultuur bezighouden, niet op bezuinigen. De Tamboer? Hoe duur ook, als we niet willen verkopen kunnen we daar niets meer weghalen zonder het bezoekersaantal nog verder te doen kelderen.

Blijft over het museum. Vroeger een alleraardigst streekmuseum voor onze toeristen. Maar de H van Hoogeveen wilde dat het museum een echt museum werd. Daarvoor werden investeringen gedaan, delen van het pand gesloopt en een deel van de collectie verdween. Ook een groot deel van de charme van het museum. Het bezoekersaantal liep terug. Nog meer investeringen werden gedaan, nog meer muren gesloopt, en nog meer betaalde krachten er op gezet. Het museum is nu een leeg koffiecafé waar wat te zien valt. Het hoogste doel van het museum is dat er zoveel mogelijk mensen binnenkomen om het bestaansrecht te geven. Een eigen visie is er niet. Hoe triest ook, voor de cultuur die dat pand nog draagt heeft de SP geen geld meer over. Wat resteert aan collectie kan nu wel in een zaaltje in de Tamboer. Daar hebben we een flinke besparing. Maar er valt meer te besparen.

We hebben de bibliotheek nog niet gehad. De SP vindt een bibliotheek belangrijk. Maar, vier filialen zijn gesloten terwijl de kosten alleen maar hoger werden. Ook de bibliobus en het laatste decentrale filiaal moeten weg. De bibliotheek kost ons jaarlijks 1 miljoen 752 euro. Ondanks herhaaldelijke vragen van onze kant krijgen wij geen overzicht welk deel van dat geld wordt uitgegeven aan educatieve doelen.

Voor de eigenlijke taak van de bibliotheek, verstrekken van boeken, is nu zelfs extra geld gevraagd, en door het college toegezegd. Let wel, als doel van deze donatie wordt gesteld dat het is om de bibliotheek een gezond financieel meerjarenperspectief te geven. Collega's, wij geven geen subsidie om de bibliotheek in stand te houden maar om inwoners te voorzien van de mogelijkheid om informatie te vinden en zich door boeken te ontwikkelen.

Wat de SP betreft, kan in plaats van drie ton extra uitgeven, nog wel drie ton bij de bibliotheek weggehaald worden. Met als opdracht dat de bibliotheek boeken moet verstrekken en lezen stimuleren. Als daar geen behoefte meer aan zou zijn omdat het tijdsbeeld verandert, hoeft de gemeenschap die instelling niet nodeloos in stand te houden voor heel veel geld dat we elders hard nodig hebben. Voor deze tonnen zijn in deze tijd betere doelen te vinden.

Het college wil stoppen met de subsidie aan SWW. Juist een voorziening die er voor zorgt dat problemen in de kiem worden aangepakt. We gaan de markt loslaten op onze gemeentelijke zorg. Is in Hoogeveen nog niet bekend dat meer partijen leiden tot meer kosten?

En het college wil in plaats van professionele zorg meer informele zorg. De buurvrouw moet het maar oplossen. Hoe klinkt dat als het hier gaat om úw buurvrouw? Meer en meer wordt de nadruk gelegd op mantelzorg. Natuurlijk is het logisch dat je zorgt voor je zieke partner of kind. Maar geldt dat ook voor buren? En is het voor iedereen zo logisch om voor ouders te moeten zorgen? Wegbezuinigen lijkt goedkoop, maar uiteindelijk kom je voor kosten te staan die veel hoger zijn. De buurvrouw heeft namelijk geen verantwoordelijkheid. De politiek wel! Zolang wij een beschaafd land zijn, en niet al te veel problemen op straat tegen willen komen zullen we instappen als de problemen zich van achter de voordeur naar buiten verplaatsen. En dan is die zorg ineens een stuk duurder! Wij willen hier ook het verzoek van de mantelzorg neerleggen voor een structurele bijdrage van de gemeente voor een respijtweekend zodat ook de minder draagkrachtige mantelzorgers er eens tussenuit kunnen.

We blijven nog even bij de zorg. Steeds meer mensen krijgen goedkopere thuishulp dan voorheen. Is het werkelijk zo dat mensen mentaal gezonder oud worden? Feit is in ieder geval dat de werkenden aan de onderkant van de arbeidsmarkt minder salaris krijgen. Emmen ontslaat gewoon personeel en neemt het voor een derde minder salaris weer aan. Misschien gaat het bij ons minder opvallend maar wordt uiteindelijkniet het zelfde effect behaald? Namelijk dat schoonmaken bij oudere mensen thuis minimaal wordt betaald en dat werknemers in die sector er niet hun brood mee kunnen verdienen.

De overheid zet graag in op de bouw waar het gaat om de werkgelegenheid. Als de overheid echter niet allerlei mensen ontslaat of uitknijpt in de dienstensector, kunnen al die particulieren zelf investeren in bijvoorbeeld een nieuwe keuken maar ook gewoon de winkels een grotere omzet brengen. Deze banen leveren dus ook secundaire werkgelegenheid op.

Onze recreatiemogelijkheden moeten niet moeten worden verkwanseld aan de hoogste bieder. Het onderhoud van bos en Schoonhoven kost ons geld. Maar het is ook werkgelegenheid voor juist die mensen die erg moeilijk aan een nieuwe baan kunnen komen.

Nu we het toch over buitenrecreatie hebben, deze week lazen we dat er weer 211 bomen worden gekapt en vervangen. Zijn die bomen werkelijk ziek of is de organisatie ziek? Men gaat ook groen aanleggen dat meer onderhoud kost. Wellicht moeten we de visie op groen ook maar eens herzien in het kader van de bezuinigingen! Liever simpele eiken en berken dan het type dure bomen dat bijvoorbeeld op de Schutstraat is geplant en waarvan niemand weet wat het zijn. Oude bomen leveren trouwens een hoop meer natuurwaarde dan al de jonge sprietjes die de laatste jaren geplant zijn.

We lezen in de begroting dat nog steeds het gebruik van de fiets wordt gestimuleerd. We merken dat niet aan het areaal van fietspaden. Voorheen eenrichtingsfietspaden worden voorzien van een middenstreep en voila, minder fietspad. De kruising bij Klok laat zien hoe het absoluut níet moet voor fietsers. De fietsenstalling, die ons 50.000 euro moet kosten, zien wij graag geprivatiseerd. Daarmee kunnen we ondernémers in hun eigen kracht zetten.

We hebben een onderhoudsniveau voor wegen vastgesteld. We begroten daar echter structureel te weinig voor. De provincie geeft aan dat dat niet is toegestaan. Het percentage wegen onder het onderhoudsniveau was in 2011 al 19% en de kwaliteit blijft achteruit gaan. Immers, tekorten die ontstaan bij reconstructies van wegen worden betaald uit het asfaltprogramma. Bovendien wordt het budget voor het onderhoud alwéér verminderd. Willen we dat echt als raad? Reden te meer om te stoppen met reconstructies en het achterstallig onderhoud aan te pakken voor er ongelukken gebeuren.

We geven nu per jaar zo'n twintig miljoen uit aan het aflossen van schulden die we in het verleden zijn aangegaan. Dat drukt op onze structurele uitgaven. Het college zegt te focussen op afmaken waar we aan begonnen zijn. Het lijkt ons beter om dat nu juist niet te doen, en vanuit de actuele situatie na te denken wat werkelijk belangrijk is.

De SP wil graag een pas op de plaats. Alle plannen die in het verleden zijn gemaakt moeten worden beoordeeld op werkelijke noodzaak. Op die manier kunnen we tot een investeringsstop komen om wat ruimte in de begroting te krijgen.

Op het scherm kunt u zien hoe een investeringsstop ruimte brengt zodat onze burgers de bezuinigingen niet direct in de portemonnee of leefomgeving voelen

Nu niet investeren:
Tweede sporthal Bentinckspark 4 000 000
openbare ruimte activiteitencentrum 500 000
verplaatsen atletiekbaan 800 000
Stationsplein 800 000
Zuidwoldigerweg 1 200 000
fietsenstalling 50 000
Oranjebuurt 500 000
Pesse 500 000
Hollandscheveld 500 000
bibliotheek 300 000
totaal: 9 150 000

Dat is structureel ongeveer 915 000 in de begroting extra

structurele uitgaven bezuinigen:
Ronde van Drenthe 50 000
bibliotheek 300 000
museum 72 000
Promotie H 25 000
klanttevredenheid 20 000
college-ondersteuning 200 000
gemeentelijke organisatie 200 000

totaal 1 782 000

niet meer bezuinigen:
schoolzwemmen 46 000
Schoonhoven 89 000
Spaarbankbos 22 000
SWW 500 000
griffie 65 000
buurthuizen 200 000
sport 400 000
speelvoorzieningen 60 000
onderhoud wegen 200 000
beiaardier
peuterspeelzalen

Totaal 1582 000

Het college vraagt ons heel ruime kaders te stellen en te vertrouwen op hun uitvoering. Het zal u na dit betoog niet verbazen dat dat vertrouwen bij de SP niet aanwezig is.

Omdat wij onze taak naar behoren willen vervullen, komen wij met een motie die het college vraagt om de bezuinigingsvoorstellen uit te werken en de raad te betrekken bij de besluitvorming als de consequenties bekend zijn.