Hoogeveen

Even was Alescon landelijk nieuws. Het voormalig WSW-bedrijf van een zestal Drentse gemeentes bleek de CAO te ontduiken, zo oordeelde de rechter. De rel rond ex-directeur Moorlag van Alescon en het falende WSW-beleid van staatssecretaris Klijnsma kent echter nog enkele nabranders. Uit de jaarrekening van het inmiddels opgeheven Alescon blijkt dat de deelnemende gemeentes in 2019 nog ruim een miljoen moeten nabetalen aan loonbelasting vanwege al te creatief boekhouden. Voor Hoogeveen is de strop 220.000 Euro.

De parel van de sociale zekerheid

Mensen met een arbeidsbeperking gewoon aan het werk. Daartoe diende de WSW. Beschut werk, rekening houdend met de mogelijkheden van de medewerker. Met toch een loon waarmee je een zelfstandig bestaan kunt opbouwen. Lange tijd gold de WSW als een parel in de sociale zekerheid. Dat kan zijn vond het VVD/PvdA kabinet Rutte II, maar de WSW is vooral ook veel te duur. Mensen met een arbeidshandicap kunnen veel beter in het bedrijfsleven geplaatst worden. Stoppen met de instroom van nieuwe medewerkers in het beschutte werk en een premie voor iedere medewerker die uitstroomt naar werk buiten de sociale werkplaatsen. Zou het kunnen werken? Al snel bleek het gebakken lucht. De theorie dat het bedrijfsleven echt plek zou gaan bieden aan duizenden extra arbeidskrachten met een arbeidsbeperking, met zodoende dikwijls minder productiviteit en meer behoefte aan begeleiding bleek al snel uit de lucht gegrepen.

Kerstboom aan BV's

Ondertussen werd er bij de WSW-bedrijven koortsachtig nagedacht. Hoe houden we onze mensen aan het werk en breien we het financiele plaatje bij alle bezuinigingen toch rond. Bij Alescon bedacht men de kerstboom van eigen BV's. Vanuit het bedrijf werden medewerkers op papier ondergebracht bij een zelf opgerichte BV, waardoor voor iedere virtueel uitgeplaatste medewerker een vertrekpremie aangevraagd kon worden. Medewerkers kregen ondertussen minder betaald dan de CAO. Maar een kniesoor die daarop let, vonden bestuur en directie. We doen dit toch met de beste bedoelingen? Een aantal medewerkers dacht daar anders over. De FNV startte een procedure bij de rechter, die al snel concludeerde dat een schijnconstructie geen reden kan zijn om van de CAO af te wijken.

Horen zien en zwijgen

Binnen de gemeenteraad van Hoogeveen leidde de kwestie bij de SP tot opgetrokken wenkbrauwen. Waar waren ze mee bezig bij Alescon? Vooral ook omdat het bestuur van Alescon, waaronder de Hoogeveense wethouder, geen moment het boetekleed aan wenste te trekken. Alescon is een sociaal bedrijf en het is sneu dat juist ons dit overkomt, wij hadden goede bedoelingen, was de houding van het bestuur. De kwestie zou voor Hoogeveen geen nadelige financiële gevolgen hebben. Wees gerust, geen lijken uit de kast, hield de wethouder vol. Of toch wel. December 2019 kwam het bestuur alsnog met een gewijzigde begroting waarin de mogelijkheid geopperd werd dat de kwestie alsnog een financieel nadeel zou kunnen opleveren. Wellicht. Bij de jaarrekening 2019 die de gemeenteraad van Hoogeveen voor de komende raadsvergadering krijgt voorgelegd, komt nu alsnog de aap uit de mouw. Alescon moet alsnog 1.1 miljoen loonheffing betalen over de jaren 2013-2018. Bovendien is Alescon in de gauwigheid al een ton kwijt aan fiscale advocaten.

Recht voor zijn raap

SP-raadslid Oosterlaak: ,,De jarenlange bezuinigingen op de WSW zijn een gigantisch probleem. Daardoor komen mensen met een arbeidsbeperking steeds slechter aan de bak. Die bezuinigingen verklaren voor een deel de bokkesprongen met schijnconstructies van directie en bestuur van Alescon. Maar ook daarover hoort een gemeentebestuur transparant te zijn. Vertel ook gewoon wat de financiële gevolgen zijn. Recht voor zijn raap. Naar mijn mening is de raad lange tijd onjuist en daarna onvolledig geïnformeerd over deze kwestie. Goede bedoelingen of niet. Wat iedereen op z'n klompen na de uitspraak van de rechter kon aanvoelen, namelijk dat Alescon vanwege schijnconstructies teveel ontvangen vertrekpremies en te weinig uitbetaald loon uiteindelijk een rekening zou ontvangen, bleek gewoon waar. Bij navraag blijkt nu dat de belastingdienst al in augustus 2019 een boekenonderzoek bij Alescon had ingesteld, dus ruimschoots voordat de raad december 2019 geïnformeerd werd dat er mogelijk wellicht toch navorderingen zouden volgen. Ook op dat moment werd de raad niet volledig geïnformeerd. Zo werkt het wat ons betreft niet.”